Ιστορική αναδρομή
Τη δεκαετία του 1950-60 η εργοθεραπεύτρια A. Jean Ayres, PHD συνειδητοποίησε ότι οι περιορισμοί στη λειτουργικότητα πολλών παιδιών σε κινητικό αντιληπτικό και συναισθηματικό επίπεδο που προέκυπταν κατά την ανάπτυξη τους οφείλονταν περισσότερο σε αισθητηριακούς αντιληπτικούς παράγοντες παρά σε κάποια άλλη αιτία. Για το λόγο αυτό υποστήριξε ότι η κατανόηση του τρόπου με τον οποίο ο εγκέφαλος επεξεργάζεται τις αισθήσεις, θα δώσει τις βάσεις για την αποτελεσματικότερη αντιμετώπιση πολλών δυσλειτουργιών.
Η θεωρία της Αισθητηριακής Ολοκλήρωσης εστιάζει στην ικανότητα του Κεντρικού Νευρικού Συστήματος (Κ.Ν.Σ) να οργανώνει και να ερμηνεύει τα αισθητηριακά ερεθίσματα ( από το σώμα και το περιβάλλον) ώστε να μπορεί το άτομο να αλληλεπιδράσει λειτουργικότερα και αποδοτικότερα μέσα σε αυτό.
Κατά τη διάρκεια της ανάπτυξης ενός παιδιού από τη μήτρα έως και τα πρώτα χρόνια της ζωής του κατακλύζεται από πληθώρα ερεθίσματα, η επεξεργασία των
οποίων το βοηθούν να κατανοήσει το σώμα του και το περιβάλλον στο οποίο αναπτύσσεται.
Σύμφωνα με την Dr. Ayres ένα παιδί έρχεται πρώτα σε επαφή με ερεθίσματα που προέρχονται από το ίδιο του το σώμα και τη σχέση του με το χώρο και αργότερα με ερεθίσματα από το εξωτερικό περιβάλλον. Αυτή η διαδικασία αποτελεί τη βάση για την επιτυχή επεξεργασία και των άλλων γνωστών μας αισθήσεων της όρασης, της ακοής, της γεύσης και της όσφρησης που δίνουν πληροφορίες για πράγματα που βρίσκονται έξω από το σώμα.
Τι είναι η αισθητηριακή ολοκλήρωση;
Η αισθητηριακή ολοκλήρωση είναι μια εγγενή νευροβιολογική διαδικασία που αφορά την ολοκλήρωση και αποκωδικοποίηση του αισθητηριακού ερεθίσματος στον εγκέφαλο. Σε αντίθεση η δυσλειτουργία της αισθητηριακής ολοκλήρωσης είναι μια διαταραχή κατά την οποία τα αισθητηριακά δεδομένα δεν οργανώνονται κατάλληλα στον εγκέφαλο και αυτό μπορεί να προκαλέσει διάφορα προβλήματα στην ανάπτυξη, στην επεξεργασία της πληροφορίας και στη συμπεριφορά του ατόμου. Η Dr. A. Jean ανέπτυξε τη γενική θεωρία της αισθητηριακής ολοκλήρωσης και της θεραπείας μέσα από μελέτες στις νευροεπιστήμες και από μελέτες της σωματικής και νευρομυικής ανάπτυξης.
Σε ποιες αισθήσεις αναφέρεται;
Η αισθητηριακή ολοκλήρωση εστιάζεται κυριώς σε τρεις βασικές αισθήσεις, την απτική, την αιθουσαία και την ιδιοδεκτική.
Τι είναι η απτικό σύστημα;
Το απτικό σύστημα περιλαμβάνει νεύρα κάτω από την επιφάνεια του δέρματος που στέλνουν πληροφορίες στον εγκέφαλο. Αυτές οι πληροφορίες αφορούν την αφή, τον πόνο, τη θερμότητα και την πίεση. Ο ρόλος τους είναι σημαντικός για την αντίληψη του περιβάλλοντος καθώς και για τις αυτόματες αντιδράσεις επιβίωσης.
Τι είναι το ιδιοδεκτικό σύστημα;
Είναι η αίσθηση που λαμβάνουμε από τους μυς, τους τένοντες και τις αρθρώσεις και μας δίνει πληροφορίες για το που βρίσκονται τα μέλη του σώματός μας στο χώρο. Ακόμα και με κλειστά μάτια ή χωρίς να κοιτάμε, ξέρουμε κάθε στιγμή που βρίσκονται τα μέλη μας.
Τι είναι το αιθουσαίο σύστημα;
Το αιθουσαίο βρίσκεται μέσα στο εσωτερικό του αυτιού μας και μας δίνει πληροφορίες για τη θέση του κεφαλιού μας και για τη φορά και για την ταχύτητα της κίνησής μας. Αυτή η αίσθηση είναι γνωστή σαν αίσθηση της ισορροπίας.
Σε ποίες ομάδες απευθύνεται;
- Σε παιδιά με εγκεφαλική βλάβη
- Σε βρέφη που έχουν γεννηθεί πρόωρα.
- Σε παιδιά με αυτισμό και άλλες διαταραχές της ανάπτυξης.
- Σε παιδιά με μαθησιακές δυσκολίες.