Πολύ συχνά ως φυσικοθεραπευτές ερχόμαστε αντιμέτωποι με παιδιά που έχουν πρόβλημα στο αναπνευστικό τους σύστημα. Μπορεί να έχουν μια πάθηση που να επηρεάζει άμεσα το αναπνευστικό όπως είναι η ινοκυστική νόσος αλλά μπορεί να έχουμε και παθήσεις που πλήττουν έμμεσα το αναπνευστικό σύστημα των παιδιών όπως είναι η εγκεφαλική παράλυση, οι μυοπάθειες αλλά και τα σύνδρομα.
Οι μυοπάθειες μπορεί να επηρεάσουν τους αναπνευστικούς μύες με τον ίδιο τρόπο που επηρεάζουν τους κεντρικούς μύες των άκρων, έτσι η αναπνευστική δύναμη είναι μειωμένη και αφορά και τους εισπνευστικούς αλλά και τους εκπνευστικους μύες. Τώρα σε ότι αφορά τα παιδιά με εγκεφαλική παράλυση υπάρχει έμμεση βλάβη του αναπνευστικού συστήματος λόγω της νευρολογικής βλάβης που υπάρχει στη νόσο. Στην εγκεφαλική παράλυση παρατηρούμε μειωμένη αντοχή των αναπνευστικών μυών, έλλειψη συντονισμού της αναπνοής και δυσμορφία του θωρακικού τοιχώματος αλλά και της σπονδυλικής στήλης που επηρεάζουν άμεσα την διαδικασία της αναπνοής και της έκπτυξης του θώρακα και κατά συνέπεια των πνευμόνων.
Εδώ θα χρειαστεί να τονίσουμε ότι πολλά πρόωρα βρέφη αλλά και παιδιά που νοσηλεύονται στη μονάδα εντατικής θεραπείας χρησιμοποιούν μηχανικό αερισμό για να πετύχουν μία αποτελεσματική αναπνοή. Συνήθως λόγω της παραμονής τους στην μονάδα δημιουργούνται και άλλα προβλήματα που δυσχεραίνουν την αναπνευστική λειτουργία καθώς δεν μπορούν να καθαρίσουν από μόνα τους επαρκώς τις βλέννες που τις περισσότερες φορές εγκλωβίζονται στους πνεύμονες. Η ανικανότητα τους να αποβάλλουν από μόνοι τους τις βλέννες προέρχεται από την μειωμένη ή την παντελή ικανότητα βήχα.
Η συσσωρευμένη βλέννα προκαλεί αναπνευστικές λοιμώξεις, απόφραξη της ροής του αέρα και αναπνευστική δυσφορία.Σε αυτή τη περίπτωση η φυσικοθεραπεία μπορεί να παίξει καθοριστικό ρόλο στην λειτουργία του αναπνευστικού συστήματος καθώς μπορεί να απομακρύνει τις εκκρίσεις από τους αεραγωγούς, να βελτιώσει τον αερισμό και έτσι να προληφθούν οι αναπνευστικές επιπλοκές. Έρευνες έχουν δείξει ότι παιδιά που έλαβαν φυσικοθεραπεία ενώ ήταν υπό μηχανικό αερισμό μπόρεσαν να απογαλακτιστούν από αυτόν γρηγορότερα και να μειώσουν έτσι τις φθορές που θα μπορούσαν να προκληθούν στον πνεύμονα λόγω της μηχανικής υποστήριξης.
Σε ότι αφορά την εγκεφαλική παράλυση και τις μυοπάθειες η φυσικοθεραπεία μπορεί να αποδειχτεί πολύ ωφέλιμη για αυτά τα παιδιά καθώς αυξάνει την δύναμη των αναπνευστικών μυών και μπορεί να μειώσει τις παραμορφώσεις του θώρακα και της σπονδυλικής στήλης.Όλα αυτά έχουν ως αποτέλεσμα να αυξηθεί η αναπνευστική λειτουργία και κατά συνέπεια να αυξηθεί η λειτουργική ικανότητα του παιδιού.Στις ασθένειες που πλήττουν άμεσα το αναπνευστικό σύστημα όπως είναι η κυστική νόσος ή η πνευμονία η φυσικοθεραπεία φαίνεται να είναι ιδιαίτερα αποτελεσματική καθώς παρατείνει τη διάρκεια ζωής του ατόμου.
Υπάρχουν διάφορες αναπνευστικές ασκήσεις που βοηθούν την αναπνευστική λειτουργία η μια είναι η ενδυνάμωση των αναπνευστικών μυών, άλλη είναι οι αλλαγές θέσεων (ύπτια, πρηνή, πλάγια) και τέλος υπάρχει ο ενεργός κύκλος αναπνοής όπου ο ίδιος ο ασθενής μπορεί να εκπαιδευτεί από τον φυσικοθεραπευτή, ώστε να αποβάλλει τις εκκρίσεις που τον ενοχλούν και του δυσχεραίνουν την αναπνοή. Όπως παρατηρούμε, λοιπόν, η φυσικοθεραπεία μπορεί να παίξει καθοριστικό ρόλο στην αναπνευστική λειτουργία των παιδιών που πάσχουν.
