Η πλαγιοκεφαλία είναι η αλλαγή του σχήματος της κεφαλής του νεογέννητου μωρού, ασσυμετρία κεφαλής. Συνήθως το πίσω μέρος ή ένα απο τα πλάγια γίνονται πιο επίπεδα. Αυτό είναι αποτέλεσμα του ότι τα κρανιακά οστά των νεογέννητων είναι εύπλαστα οπότε με την άσκηση μηχανικών δυνάμεων -πίεσης- σε ένα συγκεκριμένο μέρος του κεφαλιού για παρατεταμένο χρονικό διάστημα έχουμε πεπλάτυνση των οστών.

Σε πολύ σπάνιες περιπτώσεις το φαινόμενο αυτό μπορεί να παρατηρηθεί σε περίπτωση πολλαπλής κύησης μέσα στη μήτρα.
Σε άλλες περιπτώσεις μπορεί να δημιουργηθεί κατά τον τοκετό απο τις πιεστικές δυνάμεις που ασκούνται κατά τη διάρκεια της εξώθησης. Αυτό όμως δεν είναι κάτι ανησυχητικό, διότι περιμένουμε σε διάστημα δύο μηνών περίπου να επανέλθει η συμμετρία στο κεφαλάκι του μωρού, χωρίς οποιαδήποτε μορφή παρέμβασης.

Η συνηθέστερη περίπτωση πλαγιοκεφαλίας αφορά στα νεογέννητα που, για κάποιο λόγο, περνούν πολλές ώρες ξαπλώμένα σε ύπτια θέση, δηλ. ανάσκελα. Οπότε ασκείται πίεση για παρατεταμένο χρονικό διάστημα σε ένα σημείο της κεφαλής, πλαγιοκεφαλία θέσεως.
Προσοχή: αυτό δεν σημαίνει πως πρέπει να μην μπαίνει το μωρό σε ύπτια θέση. Αντιθέτως η ύπτια θέση κατά τον ύπνο είναι ασφαλής για το μωρό ιδιαίτερα για την ομαλή λειτουργία της αναπνοής του. Οπότε παραμένει η ενδεδειγμένη θέση για τον ύπνο.
Σε περίπτωση λοιπόν που παρατηρηθεί αλλαγή στη συμμετρία της κεφαλής του νεογέννητου, δηλαδή να γίνει το κεφαλάκι του πιο επίπεδο στο πίσω μέρος ή σε ένα απο τα πλάγια, πρέπει να απευθυνθούμε άμεσα στον/ην παιδιατρό. Αυτός θα κρίνει την σοβαρότητα της κατάστασης και είτε θα δώσει απλές συμβουλές αν πρόκειται για μια ήπια μορφή είτε θα παραπέμψει σε φυσικοθεραπεία αν κρίνει πως είναι χρειάζεται για ένα καλύτερο αποτέλεσμα.

Συμβουλές για την πρόληψη και τη θεραπεία:

  • Κατά τη σίτιση εάν θηλάζει, είναι καλό η μητέρα να το θηλάζει και απο τα δύο στήθη.
  • Να παίζει απο πρηνή θέση, μπρούμυτα, με επίβλεψη ενήλικα πάντα.Αυτή η θέση όσο το μωρό είναι ξύπνιο είναι ιδιαίτερα ευργετική δίοτι το κεφαλάκι του δεν πιέζεται απο πουθενά. Επίσης ενδυναμώνει τους μύες του λαιμού του οπότε με πιο δυνατούς μύς θα αλλάζει μόνο του συχνότερα τη θέση του κεφαλιού του.
  • Συχνές αλλαγές της θέσης του κρεβατιού του στο χώρο. Αυτό γιατί το μωρό στρίβει το κεφαλάκι του προς την κατεύθυνση που έρχονται τα ερεθίσματα π.χ γονείς ή κάτι στο χώρο του υπνοδωματίου που το ενδιαφέρει.
  • Συχνές αλλαγές στη θέση της κεφαλής του μωρού κατά την τοποθέτησή του για ύπνο. Για παράδειγμα, το ένα βράδυ απο τη δεξιά πλευρά το άλλο απο την αριστερή. Αν “εχει κάποια πλευρά που προτιμά να κοιμάται, να το τοποθετείτε συχνότερα απο την άλλη.

Προσοχή: μην βάζετε μαξιλαρια ή πετσέτες ώστε να του περιορίσετε τη στροφή της κεφαλής. Εχουν παρατηρηθεί φαινόμενα ασφυξίας λόγω αυτού.

Σε περιπτώσεις μεγάλου βαθμού πλαγιοκεφαλίας μπορεί να γίνει χρήση κρανιακού μηχανισμού. Αυτό είναι ένα κράνος με εσωτερική αφρώδη επένδυση. Καλύτερο αποτέλεσμα έχει αν η χρήση του ξεκινήσει σε ηλικία κάτω των 6 μηνών ενώ αντίθετα δεν έχει δειχθεί πως έχει ιδιαίτερο αποτέλεσμα σε ηλικία άνω των 12 μηνών. Συνήθως το φορά πάνω απο 20 ώρες /24 ωρο και για περίπου 6 μήνες.

Χειρουργική παρέμβαση μπορεί να υπάρξει σπάνια, σε μωρά με πολύ σοβαρές μορφές πλαγιοκεφαλίας. Συνήθως γίνεται έως τους 18 μήνες.

Η εξέλιξη της πλαγιοκεφαλίας σε περιπτώσεις που υπάρξει έγκαιρη διάγνωση και παρέμβαση είναι πάρα πολύ καλή.

Εικόνα από WikiPedia