Τα εγκαύματα συμβαίνουν πιο συχνά από ότι πιστεύουμε. Πιο συγκεκριμένα, είναι η δεύτερη πιο συχνή αιτία τραυματισμού αλλά και θανάτου μετά τα τροχαία ατυχήματα.Τα εγκαύματα μπορεί να προκληθούν μετά από επαφή με υπερθερμαντικά υγρά, φωτιά, υπερθερμαντικές επιφάνειες, αλλά και μετά από εισπνοή καπνού με οξέα ή διαβρωτικές ουσίες.
Τέλος, υπάρχουν τα εγκαύματα που μπορεί να προκληθούν μετά από ηλεκτροπληξία αλλά και από ραδιενέργεια. Δυστυχώς, τα εγκαύματα είναι πολύ δύσκολα στην αποκατάσταση τους τόσο σωματικά όσο και ψυχολογικά καθώς η αποκατάσταση τους μπορεί να διαρκέσει μήνες ή ακόμη και χρόνια.Τα εγκαύματα προκαλούν πόνο, διαταραχές στην αισθητικότητα, απώλεια αντοχής, μειωμένη κίνηση στις αρθρώσεις και λειτουργικές αναπηρίες. Όσον αφορά την ταξινόμηση τους, τα εγκαύματα μπορούν να ταξινομηθούν ως πρώτου βαθμού, όταν η βλάβη περιορίζεται μόνο στην επιδερμίδα και δεν προκαλεί αιμοδυναμικές αλλαγές, σε δευτέρου βαθμού όταν έχει επηρεαστεί τόσο η επιδερμίδα όσο και το χόριο και σε τρίτου βαθμού όταν έχουν επηρεαστεί όλα τα στρώματα του δέρματος, φθάνοντας στον υποδόριο ιστό, στις μυϊκές δομές και στα οστά.
Στα εγκαύματα απαιτείτε πολύπλοκη και μακροπρόθεσμη αποκατάσταση καθώς ποικίλλουν οι βλάβες που μπορεί να έχουν προκληθεί, βάση της παραπάνω ταξινόμησης. Στα μεγάλου βαθμού εγκαύματα σχηματίζεται ουλώδης ιστός και μπορεί να προκληθούν νευροπάθεια, ακρωτηριασμός, πόνος, μειωμένη κυκλοφορία, οίδημα, πληγές και μυϊκή αδυναμία. Πολλές φορές,από τα εγκαύματα σοβαρού βαθμού μπορεί να προκύψει παρατεταμένη κλινοστάτηση (ιδίως αν υπάρχει μόσχευμα) και παρατεταμένη διασωλήνωση.
Η φυσικοθεραπεία μπορεί να φανεί ιδιαίτερα χρήσιμη στα εγκαύματα καθώς μπορεί να αυξήσει την τροχιά των αρθρώσεων, να μειώσει τον πόνο και το οίδημα, να ελαχιστοποιήσει την δημιουργία του ουλώδη ιστού (ο οποίος δημιουργείται μέσα σε 12 με 18 μήνες) και να αυξήσει την μυϊκή δύναμη, την μυϊκή αντοχή και την λειτουργικότητα. Τέλος, η φυσικοθεραπεία μπορεί να αυξήσει την αναπνευστική αντοχή ώστε να μειωθεί ο χρόνος κλινοστατισμού και η διάρκεια της διασωλήνωσης.Λόγω της μειωμένης κυκλοφορίας και του οιδήματος που προκαλεί στον οργανισμό ένα σοβαρού βαθμού έγκαυμα απαιτείται προσεκτικός χειρισμός σε οποιαδήποτε αλλαγή θέσεων και γρήγορη επανακινητοποίηση για να μειωθεί το οίδημα και να αυξηθεί η κυκλοφορία.
Η φυσικοθεραπεία περιλαμβάνει την επανεκπαίδευση βάδισης και της γενικότερης λειτουργικότητας. Συνδυάζεται με διατάσεις που πραγματοποιούνται σε γυμνό δέρμα για να βελτιστοποιήσουμε την σύσπαση. Επίσης, μπορούμε να συνδυάσουμε τις ασκήσεις με προσαρμοσμένη αντίσταση, ελευθέρα βάρη αλλά και αερόβια άσκηση. Η αερόβια άσκηση πρέπει να είναι ανάλογη της αντοχής του ασθενούς και περιλαμβάνει περπάτημα, ποδηλασία, τρέξιμο αλλά και κολύμπι. Η φυσικοθεραπεία μπορεί να είναι δυναμική αλλά εξαρτάται από την φαρμακευτική αγωγή, τους εμβολιασμούς, την επούλωση των πληγών, την γενική κατάσταση του ασθενούς, τον πόνο αλλά και την συνεργασία και την ηλικία του ασθενούς.
Ο σκοπός της φυσικοθεραπείας είναι να γίνονται πολλές ασκήσεις πολλές φορές την ημέρα. Ωστόσο όμως, η συχνότητα, οι επαναλήψεις, ο χρόνος και η ένταση των ασκήσεων είναι προσαρμοσμένα και εξατομικευμένα για τον κάθε ασθενή. Ως φυσικοθεραπευτές πρέπει να ενισχύσουμε την αυτονομία του ασθενούς ήδη από τις πρώτες κιόλας μέρες. Επίσης, ο φυσικοθεραπευτής καλείτε να εκπαιδεύσει όλη την οικογένεια ώστε να μάθουν να χειρίζονται τον ασθενή. Θα πρέπει να είμαστε πολύ προσεκτικοίμε τις ασκήσεις καθώς ο ασθενής μπορεί να κουραστεί εύκολα, να αφυδατωθεί αλλά και ανεβάσει θερμοκρασία μετά από έντονη άσκηση. Προσέχουμε λοιπόν το περιβάλλον να είναι καθαρό (για να μην υπάρξουν λοιμώξεις), ελαφρώς κλιματισμένο και σιγουρά να υπάρχουν διαλείμματα για σωστή και συχνή ενυδάτωση.
Η χρήση ναρθήκων και οι ελαστικοί επίδεσμοί είναι ιδιαίτερα χρήσιμοί για την διατήρηση της τροχιάς των αρθρώσεων και την καλή κυκλοφορία του αίματος. Επίσης, υπάρχουν επιθέματα σιλικόνης ώστε να βοηθήσουν την ταχύτερη επούλωση των πληγών ειδικά όταν συνδυάζονται με νάρθηκες ή ελαστικά ρούχα και επιδέσμους. Κάτι που αξίζει να αναφερθεί είναι ότι η μάλαξη μπορεί να ωφελήσει τους εγκαυματίες ασθενείς καθώς μπορεί να μειώσει τις συμφύσεις, τον κνησμό, να μαλακώσει και να απευαισθητοποιήσει το δέρμα καθώς και να διαλύσει τις δέσμες κολλαγόνου που σχηματίζουν ουλώδη ιστό.
Τέλος, σε αρκετά άρθρα γίνεται αναφορά ότι η ηλεκτρική διέγερση μπορεί να επιταχύνει την επούλωση των εγκαυμάτων.Όπως παρατηρούμε λοιπόν, η φυσικοθεραπεία είναι πολύ σημαντική στην αποκατάσταση των ασθενών που έχουν πληγεί από έγκαυμα και θα πρέπει να αρχίσει από νωρίς για την σωστή αποκατάσταση ώστε ο ασθενής να μπορέσει να συνεχίσει την ζωή του και να επιστρέψει στην καθημερινότητα του.
